Еңбек тәртібінің бұзылу түрлері мен олардың алдын алу шаралары

Еңбек тәртібі – жұмыс орнында қызметкерлер мен жұмыс берушілер арасындағы қарым-қатынастарды реттейтін маңызды ұғым. Қазақстан Республикасында еңбек құқықтары мен міндеттерін сақтау, еңбек тәртібін бұзудың алдын алу – осы мәселенің шешуші факторы болып табылады. Осы мақалада еңбек тәртібінің бұзылу түрлері, олардың себептері мен алдын алу шаралары туралы кеңінен қарастырамыз.

Еңбек тәртібінің бұзылу түрлері

1. Жұмыс уақытының бұзылуы

Жұмыс уақытының бұзылуы – қызметкерлердің белгіленген жұмыс кестесін сақтамауы. Бұл жағдайда, жұмыс беруші жұмысшылардан жұмыс уақытының режимін сақтауды талап етеді. Мысал ретінде кешігу, мерзімінен тыс жұмыс немесе жұмыссыз қалып, жұмыс орнына келмеу жатады.

2. Еңбек міндеттемелерін орындамау

Еңбек міндеттемелерін орындамау – қызметкердің өзінің жұмысына байланысты міндеттерін орындаудан бас тартуы немесе олардың дұрыс, сапалы орындалмауы. Мұндай жағдайда, жұмыс беруші қызметкерге ескерту жасап, қажетті шараларды қолдана алады.

3. Дисциплинарлық бұзушылықтар

Дисциплинарлық бұзушылықтар – қызметкердің жұмыс орнына қатысты моральдық немесе этикалық нормаларды бұзуы. Бұл қатарына жұмыста ішімдік ішу, дөрекі әрекеттер немесе басқа жұмысшыларға қатысты келеңсіз мінез-құлық жатады.

4. Жұмыс орнында тәртіпсіздік

Жұмыс орнында тәртіпсіздік – жұмысшылар арасында қарым-қатынастың бұзылуы, тіл табыспау немесе бейресми дау-дамайлар. Мұндай жағдайлар жұмыс ортасына кері әсер етіп, жалпы өнімділікті төмендетуі мүмкін.

5. Жұмыс құралдарын бұзу немесе қараусыз қалдыру

Қызметкердің жұмыс құралдарын дұрыс пайдаланбауы немесе оларға немқұрайлы қарауы – еңбек тәртібінің бұзылуына жатады. Бұл жағдайларды болдырмау үшін жұмыс беруші жұмысшылардың құралдарын дұрыс пайдалануын қадағалауы қажет.

Еңбек тәртібін бұзудың себептері

Еңбек тәртібінің бұзылуына түрлі факторлар әсер етуі мүмкін, олардың арасында:

• Жұмыс жағдайларының қолайсыздығы;
• Кадрлардың жетіспеушілігі;
• Жұмыс берушінің тиімді басқармауы;
• Қызметкерлердің кәсіби дайындықтарының төмендігі;
• Жұмыс атмосферасының жағымсыз болуы;

Еңбек тәртібінің бұзылуын алдын алу шаралары

Еңбек тәртібінің бұзылуын алдын алу үшін келесі шараларды жүзеге асыру қажет:

1. Жұмысшыларды тиісті түрде оқыту.
2. Жұмыс уақытын және кестелерін тиімді ұйымдастыру.
3. Дисциплина мәселелерін үнемі бақылауда ұстау.
4. Еңбек жағдайларын жақсарту.
5. Қызметкерлермен ашық қарым-қатынас орнату.

Еңбек тәртібінің бұзылуына жол бермеу – барлық ұйымдар мен мекемелер үшін маңызды міндет. Еңбек заңнамасын сақтау, тиімді ұйымдастырылған жұмыс жағдайлары мен қызметкерлермен ашық қарым-қатынас орнату еңбек тәртібінің қалыптасуының кепілі болып табылады. Қазақстан Республикасында еңбек мәдениетін дамыту арқылы біз жұмыс орындарындағы тәртіпті арттыра аламыз.