Жануарлар да өз-өзіне қол жұмсай ала ма?
Бұл мақалада жануарлардың өз-өзіне қол жұмсау қабілеті бар ма деген сұрақ талқыланады. Ғылыми зерттеулер мен мысалдар арқылы бұл күрделі әрі қызықты тақырыптың мәнін ашып көрсетеміз.
Адамдардың өз-өзіне қол жұмсауы ұзақ уақыттан бері зерттеліп келе жатқан күрделі тақырып. Бірақ, жануарлар туралы айтқанда, олардың бұл әрекетке бара алатыны жайлы не білеміз? Бұл сұрақ көпшілікті қызықтырады, әрі бұл құбылыс туралы нақты ғылыми деректер де жоқ емес.
Табиғи инстинкт және жануарлардың мінез-құлқы
Жануарлар негізінен инстинктивті тіршіліктерге жатқызылатындықтан, олардың әрекеттері көбіне табиғи инстинкттермен басқарылатын сияқты көрінеді. Бірақ, кейбір жағдайларда жануарлар күтпеген, оғаш әрекеттерге барып жатады, бұл олардың психологиялық күйін көрсетеді.
Ғылыми зерттеулер мен нақты дәлелдер
Кейбір зоологтар жануарлардың өз-өзіне қол жұмсауы мүмкін екенін зерттеуге тырысты. Мысалы, дельфиндер мен приматтар арасында осындай мінез-құлық байқалған. 1950 жылдары, зерттеуші Джон Лили өз зерттеулерінде дельфиндердің кейде күйзеліс пен жалғыздық сезімінен суға батуға тырысатынын байқаған.
Психологиялық себептер және жануарлардың сезімдері
Қазіргі таңда көптеген ғалымдар жануарлардың сезімдері бар екенін және олардың белгілі бір жағдайларда психологиялық күйзеліс пен стресстен зардап шегуі мүмкін екенін мойындайды. Кейбір жануарларда адамға ұқсас күйзеліс белгілері байқалады, мысалы, үй жануарлары иелерінен айырылғанда көңілсіздікке түсіп, тамақтан бас тартады.
Ерекше оқиғалар мен адамдардың пікірі
Ерекше оқиғалар арасында көпшілік назарына іліккендері де бар. Мысалы, Кейбір зоопарктерде жануарлар қиын жағдайларға тап болғанда немесе қамалу кезіндегі депрессиядан құтылу үшін өздерін жарақаттауға икемділігі байқалады. Бұл жағдайлар жайлы көптеген айғақтар бар, бірақ бәрі де жануарлардың саналы түрде өз-өзіне қол жұмсай алатынын растамайды.
Жануарлардың өз-өзіне қол жұмсауы туралы нақты ғылыми дәлелдер әлі де аз, бірақ бұл тақырып зоологтар мен ғалымдардың назарынан тыс қалмайды. Жануарлардың күрделі психологиялық күйзелісін түсінуге арналған зерттеулер олардың өмір сүру сапасын жақсартуға көмектеседі және бұл мәселені тереңірек зерттеуге мүмкіндік береді.