Тұқымы таза жылқылардың шежіресі алғаш қашан пайда болды?

Жылқы қазақ мәдениетінде ерекше орын алады. Оның шежіресі мен тарихы ғасырлар бойы қалыптасып, дамып келеді. Ежелден бері қазақ халқы жылқыларды ерекше қадірлеп, олардың ең таза тұқымдарын сақтау үшін шежірелерін жүргізіп отырған. Бірақ тұқымы таза жылқылардың алғашқы шежіресі қашан пайда болды деген сұрақ көптеген зерттеушілер мен тарихшыларды қызықтырады.

Ежелгі заманнан қазіргі күнге дейін

Жылқының шежіресі тас дәуірінен бастап өзізінің орнын тапқан. Ежелгі адамның жазба мұраларында және тасқа салынған суреттерде жылқылардың бейнелері кездеседі. Бұл жылқылардың адамзат тарихындағы маңыздылығын көрсетеді. Әсіресе, көшпенді халықтар жылқыны көлік және соғыс құралдары ретінде кеңінен қолданғандықтан, олардың туысы, шығу тегі және ерекше қасиеттері туралы ақпараттарды жазып отырған.

Орта ғасырлар дәуірі

Орта ғасырларда жылқы тұқымдарын жақсарту мен арнайы таңдаулар жасау дәстүрі кеңінен тарала бастады. Міне, осы кезеңде тұқым шежірелерін жазу әдісі де негізделген. Осылайша, жылдан жылға атақты немесе ерекше қасиеттері бар тұқым жеткілікті дәрежеде бағаланып, оларды ұрпақтан ұрпаққа жеткізу үшін шежірелер дайындала бастады. Ортағасырлық жазбаларда шығыстан шыққан атақты араб арғымақтары туралы мәліметтер келтірілген.

Қазақ халқының жылқы шежіресі

Қазақ дәстүрінде әрбір ру, әулет немесе отбасы өздерінің мықты жылқыларын ұрпақтан ұрпаққа мұраға қалдыру үшін шежіре жасаған. Бұл жұмыстар көбіне ауызекі жүргізіліп отырса да, кейбір жағдайларда жазбаша түрінде сақталған. Жылқының атауын және олардың ерекше қасиеттерін қоса жазып отырған, бұл олардың болашақ ұрпақтарға таза күйінде жетуіне көмектескен.

Тұқымы таза жылқылардың шежіресі адамзат тарихында маңызды орын алады. Олардың пайда болу және жетілдірілу тарихы көптеген қауымдар мен мәдениеттердің өмір салтымен тығыз байланысты. Қазақ халқының тарихында ерекше орын алатын жылқы шежіресі – біздің мәдени мұрамыздың баға жетпес үлесі болып табылады.