Неге Антарктика Озон Қабатының Бұзылуы Жылдан-жылға Күшейеді?

Озон қабаты – біздің планетамызды ультракүлгін сәулелерден қорғайтын табиғи қалқан. Алайда бұл қабаттың бұзылуы соңғы жылдары алаңдаушылық тудыруда. Әсіресе Антарктика үстіндегі озон қабатының жұқаруы ғалымдар мен зерттеушілердің назарын аудартады.

Озон қабатының бұзылуының себептері

Хлорофторкөміртектердің (ХФК) әсері

ХФК озон қабатын бұзатын негізгі заттар болып табылады. Олар атмосфераға шығарып тасталғанда, ұзақ уақыт бойы сақталып, стратосфераға дейін көтеріледі. Мұнда олар ультракүлгін сәулелермен әрекеттесіп, озон молекулаларын бұзады.

Полярлы стратосфералық бұлттар

Полярлы аймақтардағы суық температуралар полярлы стратосфералық бұлттардың түзілуіне ықпалдасады. Бұл бұлттар хлор молекулаларын белсендіріп, олардың озон қабатын бұзуына себепші болады.

Климаттың өзгеруі

Климаттың өзгеруі де өз кезегінде озон қабатына әсер етеді. Мысалы, стратосфера температурасының төмендеуі озон қабатын бұзатын процестерді жылдамдатады.

Озон қабатының жұқаруының әсері

Озон қабатының бұзылуы адамның денсаулығына, экожүйелерге және ауа райына кері әсер етеді. Ультракүлгін сәулелердің көбеюі тері обыры, көз аурулары және иммундық жүйенің әлсіреуіне әкелуі мүмкін. Экожүйелерге келетін болсақ, бұл әсіресе теңіздегі тіршілікке әсер етеді, өйткені ультракүлгін сәулелер фитопланктондардың өсуін тежейді.

Атқарылып жатқан шаралар

Бүкіләлемдік қауымдастық озон қабатын қорғау мақсатында әртүрлі шаралар қабылдады. 1987 жылы қабылданған Монреаль хаттамасы бұл бағыттағы маңызды қадам болып табылады. Ол озон қабатын бұзатын заттардың өндірісін және қолданылуын шектеуге бағытталған.

Антарктика үстіндегі озон қабатының бұзылуы күрделі жаһандық мәселе. Бұл жағдайды жақсарту үшін халықаралық ынтымақтастық және тұрақты әрекеттер қажет. Тек сонда ғана біз болашақ ұрпаққа таза және сау орта қалдыра аламыз.