Адамдарда ең жиі кездесетін фобия қандай?
Фобиялар - көптеген адамдардың күнделікті өміріне кедергі келтіретін психологиялық құбылыстардың бірі. Бұл мақалада ең кең таралған фобияның не екенін және оның себептері қандай екенін талқылаймыз.
Фобия деген не?
Фобия – бұл адамда белгілі бір жағдайлардан, объектілерден немесе оқиғалардан қатты қорқу сезімін тудыратын иррационалдық қорқыныш. Фобия ешқандай логикалық дұрыс негізге сүйенбесе де, адамдарға зор психологиялық әсерін тигізеді және олардың күнделікті өмірінде үлкен кедергілер тудыруы мүмкін.
Ең кең таралған фобиялар
Фобиялардың түрлі түрлері бар және әрбір адам оларды әрқалай өткереді. Дегенмен, кейбір фобиялар басқаларына қарағанда жиірек кездеседі. Олардың арасында:
- Жабық кеңістіктен қорқу (клаустрофобия) – адамдардың жабық кеңістікте болудан қатты қорқуы. Лифтілер, тар бөлмелер және ұшақтар сияқты орындар клаустрофобияны қоздыруы мүмкін.
- Биіктіктен қорқу (акрофобия) – биік жерлерде болудан немесе биікке көтерілуден қорқу. Бұл адамдарға көпірден өту, биік ғимараттарға көтерілу қиынға түседі.
- Ашық кеңістіктен қорқу (агорафобия) – ашық, кең жерлерде немесе көпшіліктің арасында болудан қорқу. Бұл фобия әлеуметтік өмірден оқшаулануға әкелуі мүмкін.
Ең жиі кездесетін фобия қандай?
Жалпы халық арасында ең кең таралған фобиялардың бірі – жәндіктерден қорқу (арахнофобия). Арахнофобия көбіне өрмекшілерге қатысты болса да, басқа да жәндіктерді қамтуы мүмкін. Бұл қорқыныштың бір себебі - әдетте жәндіктердің күтпеген уақытта пайда бола қалуы және олардың сыртқы түрінің ерекше, адамдарға әдеттен тыс болып көрінуі.
Фобиялармен қалай күресуге болады?
Фобиямен күресудің бірнеше әдісі бар. Ең маңыздысы – бұл жағдайды мойындап, кәсіби көмекке жүгіну. Психотерапия, әсіресе когнитивтік-бихевиоральдық терапия, фобияларды жеңуде тиімді екені дәлелденген. Сонымен қатар, босаңсу және тыныс алу жаттығулары да эмоциялық күйді басқаруға көмектеседі.
Фобиялар адам өмірінің түрлі аспектілеріне әсер етеді, бірақ оларды жеңуге болады. Ең бастысы – қорқынышты мойындап, оны жеңуге бағытталған әрекеттерді жасау. Ең жиі кездесетін фобиялар туралы біле отырып, сіз өзіңізге немесе жақындарыңызға тиісті көмек көрсете аласыз.